อาชีพเลี้ยงโคนมนับเป็นเรื่องไกลตัวสำหรับชาวไทยในสมัยก่อนเพราะคนไทยไม่รู้จักโคนมและดื่มนมในปริมาณน้อยมาก แต่ถ้าพูดถึงในปัจจุบันแล้ว เรียกได้ว่าเป็นอีกหนึ่งอาชีพหลักที่มั่นคงของเกษตรกรไทยการเลี้ยงโคนมเป็นอาชีพที่เกิดจากพระอัจฉริยภาพของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ที่ทำให้ประเทศในเขตร้อนสามารถเลี้ยงโคนมที่เป็นสัตว์เมืองหนาวได้
เหตุผลที่พระองค์ทรงพระราชทานอาชีพใหม่ให้แก่ปวงชนชาวไทยเพราะเล็งเห็นว่าอาชีพการเลี้ยงโคนมจะช่วยให้ชาวไทยได้บริโภคอาหารที่มีคุณค่า ทั้งยังช่วยให้เกษตรกรไทยได้มีอาชีพที่มั่นคง เป็นหลักแหล่ง ไม่ต้องบุกรุกทำไร่เลื่อนลอยอีกต่อไป จากสายพระเนตรที่กว้างไกล และความห่วงใยราษฎรของพระองค์ในวันนั้น จึงทำให้เกษตรกรชาวไทยในวันนี้ได้มีอาชีพที่เลี้ยงตนเองและครอบครัวได้ ช่วยสร้างรายได้อย่างมั่นคงและยั่งยืน รวมถึงพสกนิกรชาวไทยได้บริโภคอาหารที่มีคุณค่าอย่างนมโคอีกด้วย
ในปัจจุบันเกษตรกรผู้เลี้ยงโคนมได้รวมกลุ่มกันดำเนินการในรูปแบบของสหกรณ์ ตามแนวพระราชดำริ ที่เกิดขึ้นในหลายพื้นที่ทั่วประเทศไทยที่ส่งผลในการผลักดันให้รัฐบาลและภาคเอกชนดำเนินการส่งเสริมการทำฟาร์มโคนมและเกิดการแปรรูปเป็อุตสาหกรรมนมครบวงจร
จนกระทั้งเกิดการผลักดันของภาครัฐ เอกชน และเกษตรกรในการรณรงค์การบริโภคนม ทั้งในภาคการศึกษาของรัฐและตลาดผู้บริโภคทั่วไปจนทำให้ประเทศไทยเป็นประเทศที่ประสบความสำเร็จมากที่สุดในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ในด้านการส่งเสริมการเลี้ยงโคนม และการบริโภคนมของประชากร
ด้วยพระมหากรุณาธิคุณ พระราชกรณียกิจ พระปรีชาสามารถ พระวิริยะอุตสาหะของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่9 ที่ทรงมีต่อกิจการโคนมไทย จึงทรงได้รับการน้อมเกล้าฯ ถวายพระราชสมัญญาว่า ‘พระบิดาแห่งการโคนมไทย’
มีเกษตรกรผู้ประกอบอาชีพเลี้ยงโคนมอยู่ในหลายจังหวัด โดยเฉพาะจังหวัดสระบุรีและจังหวัดใกล้เคียงอย่างนครราชสีมา นครปฐม ราชบุรี หรือกาญจนบุรี เนื่องจากสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม เกษตรกรหลายคนจึงเลือกอาชีพการเลี้ยงโคนมมาเป็นอาชีพหลัก
รวมไปถึง คุณประเวช สุนทรวิภาต บ้านเลขที่183 หมู่ 9 บ้านหนองสามพราน ตำบลวังด้ง อำเภอเมือง จังหวัดกาญจนบุรี (โทร. 09-2694-7566) เจ้าของ ‘อัสดงค์ฟาร์มโคนม’ ฟาร์มโคนมจากจังหวัดกาญจนบุรี ให้ข้อมูลว่า ก่อนจะเริ่มเลี้ยงโคนมทำไร่อ้อยและมันสำปะหลังมาก่อน
จุดเริ่มต้นของการเลี้ยงโคนมมาจากลูกชายได้ข้อมูลมาจากหลาย ๆ แห่งว่าการเลี้ยงโคนมให้รายได้ดีและที่กาญจนบุรีสามารถเลี้ยงได้ บวกกับช่วงนั้นทางตำบลมีโครงการให้ทุนสนับสนุนอาชีพแต่ละหมู่บ้าน หมู่บ้านไหนมีโครงการมานำเสนอก็จะให้ทุนสนับสนุน จึงเกิดความสนใจและเลือกเลี้ยงโคนมอย่างไม่ลังเล
โคนมจะถูกเลี้ยงไว้ในโรงเรือนที่ประกอบด้วยคอกขัง ซึ่งแต่ละคอกจะแบ่งออกเป็นคอกสำหรับโครีดนม, โคที่กำลังตั้งท้อง, โคที่ได้รับการผสมพันธุ์แล้วและลูกโคที่พึ่งหย่านม ส่วนลูกโคที่ยังไม่หย่านมจะนำไปเลี้ยงไว้นอกโรงเรือนเพื่อให้สะดวกในการให้อาหารและเป็นการสร้างความคุ้นเคยกับผู้เลี้ยง เป็นการเลี้ยงหลายตัวในคอกเดียวกัน
ในโรงเรือนมีทั้งพื้นที่ที่มีหลังคาคลุมและพื้นที่เปิดโล่งเพื่อให้โคได้ออกมารับแสงแดด มีรางอาหารอยู่ด้านหน้าคอกซึ่งมีความยาวตลอดโรงเรือนและมีอ่างน้ำไว้ให้ในแต่ละคอก คอกของโครีดนมจะมีทางเดินไปยังโรงรีดนม สามารถรีดนมได้ครั้งละ 5 ตัว การเลือกใช้เสาคอกเป็นสิ่งสำคัญ คุณประเวชแนะนำว่าควรใช้เสาแบบกลม เพื่อป้องกันโคบาดเจ็บเวลาเดินชนหรือเล่นกัน ทางฟาร์มจะทำความสะอาดคอกทุกวันในช่วงเช้าและเย็น โดยการโกยมูลโคออกจากคอกเพื่อป้องกันกลิ่นที่ไม่พึงประสงค์และโคลื่นล้ม
